Supraśl uzyskało status uzdrowiska w 1999 rok dzięki walorom ekologicznym miasta, czystości powietrza, braku ośrodków przemysłowych, mikroklimatowi oraz znajdujących się w pobliżu bogatych złóż borowin. Miasteczko położone jest Wysoczyźnie Białostockiej nad rzeką Supraślą i otoczone jest Puszczą Knyszyńską. 

Ze względu na bliskie położenie Białegostoku zaliczane jest do aglomeracji białostockiej. Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 4606 mieszkańców. W Supraślu znajduje się siedziba Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej.

 

 

 

Historia miasteczka Supraśl

Legenda głosi, że mnisi z Gródka, po kilkudniowych modłach puścili z biegiem rzeki Supraśl drewniany krzyż z relikwiami, prosząc Bożą Opatrzność, aby zatrzymał się on w miejscu, które będzie najlepiej nadawało się na klasztor. Informację tę można znaleźć na tablicy pamiątkowej przy krzyżu przy ul. Stanisława Konarskiego.

Krzyż nad rzeką	Klasztor i cerkiew w Supraślu

W 1501 na uroczysko Suchy Grąd powstał, przeniesiony z Gródka prawosławny monaster, którego założycielem i głównym fundatorem był wojewoda nowogródzki Aleksander Chodkiewicz, przy późniejszym wsparciu prawosławnego biskupa smoleńskiego Józefa Sołtana. Akta wydane przez królów Aleksandra Jagiellończyka w 1504 i Zygmunta Starego w 1509 potwierdziły prawa i przywileje obejmujące fundację wojewody Chodkiewicza.

Najpierw powstała drewniana cerkiew św. Jana Ewangelisty, a potem refektarz i mnisie pustelnie. Fundatorzy chcąc podnieść znaczenie monasteru zwrócili się z prośbą o błogosławieństwo do samego patriarchy Konstantynopola. W 1505 patriarcha nadaje monasterowi tomos (uroczyste błogosławieństwo z zaleceniami duchowymi). W 1516 wyświęcono cerkiew Błagowieszczeńską. Później budynki monasteru wzbogaciły się o gotycką cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego, której integralną częścią były katakumby. XVI wiek to również okres formowania się wokół monasteru osady. Prawosławny monaster staje się ważnym ośrodkiem kulturalnym ziem ruskich. O jego znaczeniu świadczy fakt, iż w 1582 odwiedził go patriarcha bułgarski Gabriel, a w 1590 - patriarcha Jeremiasz II. Zakonnicy zgromadzili m.in. bogatą bibliotekę z cennymi drukami i rękopisami (np. Kodeks supraski z XI-XII w.). W 1609 monaster został zbrojnie zmuszony do przyjęcia unii brzeskiej (1596), a klasztor w Supraślu stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym i religijnym unitów. W 1695 uruchomiono przyklasztorną drukarnię, a w 1711 pierwszą we wschodniej Polsce papiernię. Tłoczono tu książki świeckie w języku łacińskim i polskim oraz książki religijne w języku cerkiewnosłowiańskim. Bazylianie zamalowują prawosławne freski z XVI wieku i stawiają wokół cerkwi nowe budynki. W 1796 władze pruskie konfiskują większość dóbr klasztoru. W 1804 zlikwidowana zostaje drukarnia.

Do 1807 Supraśl był siedzibą biskupstwa unickiego. W 1824 władze rosyjskie monaster supraski zwróciły zakonnikom prawosławnym. W 1875 zbudowano tu cerkiew św. Pantelejmona, w 1889 - św. Jana Teologa, a w 1901 - kaplicę św. Jerzego Zwycięzcy na cmentarzu w Podsupraślu. W 1910 nastąpiła renowacja szesnastowiecznych fresków. W wyniku działań I wojny światowej w 1915 w obliczu zbliżającego się frontu i wojsk niemieckich, mnisi prawosławni uciekli (jak wielu prawosławnych z terenów ziem polskich) z Supraśla w głąb Rosji (tzw. bieżenstwo) zabierając ze sobą cudowną ikonę Matki Boskiej Supraskiej.  W 1834, po wprowadzeniu przez władze carskie ceł na towary sprowadzane z Królestwa Polskiego do Rosji, w Supraślu powstają pierwsze manufaktury sukiennicze, następnie warsztaty tkackie, produkujące głównie na rynek rosyjski.

Prawa miejskie otrzymał Supraśl w I poł. XIX w., jednak w końcu tegoż stulecia utracił znaczenie na rzecz rozwijającego się Białegostoku.

Władze II Rzeczypospolitej opuszczony klasztor supraski przekazały Kościołowi rzymskokatolickiemu. W 1937 salezjanie zdjęli krzyże z cerkwi św. Jana Teologa. W 1944 wojska niemieckie wysadziły w powietrze budynek cerkwi. Po II wojnie światowej w klasztorze znalazła siedzibę szkoła rolnicza. W latach 90. XX w. budynki klasztorne zostały przekazane Kościołowi Prawosławnemu. Od 2004 działa Akademia Supraska, mająca siedzibę na terenie monasteru.

Pałac Buchholtzów	Dom Ludowy

 

Zabytki i zwiedzanie w Supraślu

• Prawosławny monaster męski Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy Maryi i św. Apostoła Jana Teologa
• Kościół parafialny Świętej Trójcy – bezstylowy, wybudowany w latach 1861-1865.
• Kościół ewangelicko-augsburski – neogotycki, obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny NMP Królowej Polski, zbudowany w 1870.
• Kaplica Wszystkich Świętych na cmentarzu katolickim – kaplica murowana i drewniana, wieża z pocz. XVIII w., korpus z poł. XIX w.
• Cmentarz ewangelicki – na cmentarzu dwie wyróżniające się budowle: kaplica grobowa rodziny Buchholtzów, neoromańska, wybudowana w 1904 wg projektu arch. Hugo Kudera, oraz kaplica grobowa rodziny Zachertów, wymurowana w 1885 wg projektu architekta H. Zydoka.
• Pałac Buchholtzów – ob. Liceum Plastyczne. Secesyjny pałac, siedziba jednej z najsłynniejszych rodzin supraskich fabrykantów, zbudowany w latach 1892-1903. We wnętrzu zachowane polichromie, stolarka, sztukateria i żeliwna secesyjna klatka schodowa. Przy pałacu park przekomponowany na pocz. XX w. (jedyny przykład secesyjnego ogrodu w województwie podlaskim).
• Dom Ludowy – ob. USC i Przychodnia Lekarska. Drewniany modernistyczny budynek wzniesiony w 1934 wg projektu architekta Jarosława Giryna.
• Karczma – ob. dom mieszkalny, ul. Konarskiego 3. Drewniany dom, z naczółkowym dachem, zbudowany XVIII/XIX w.
• Dwór Zacherta – klasycystyczny dworek z kolumnowym portykiem wybudowany w poł. XIX w. jako dom miejscowego fabrykanta. Zniszczony, zrekonstruowany w 1988.
• Zespół fabryczny Jansena – ob. stołówka i internat Liceum Plastycznego. Wybudowany przed 1866 dom właściciela z zachowaną neoklasycystyczną polichromią. Obok manufaktura włókiennicza zbudowana w 1849.
• Kaplica św. Jerzego Zwycięzcy na cmentarzu prawosławnym w Podsupraślu - murowana, wybudowana w 1901.
• Muzeum Ikon w Supraślu

Kościół katolicki p.w. Świętej Trójcy	Kościół p.w. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski

 

Poza zabytkami miasteczko znane jest z takich wydarzeń i miejsc jak:

• od 1996 cyklicznie organizowana jest impreza pt. "UROCZYSKO. Spotkania z naturą i sztuką".

• od 2007 w Supraślu organizowany jest Europejski Młodzieżowy Festiwal Muzyczny "Gloria" z repertuarem operowo - operetkowym. Festiwal narodził się z inicjatywy polskiego śpiewaka Aleksandra Teligi i jego małżonki. Główne koncerty odbywają się w ujeżdżalni koni Centrum Edukacji w Supraślu.
• W Supraślu nagrywane były niektóre sceny do filmu "U Pana Boga za miedzą", a także do serialu TVP "Blondynka"
• Teatr Wierszalin - porównywany jest przez krytykę do takich światowych zjawisk teatralnych jak „Teatr LABORATORIUM“ Jerzego Grotowskiego czy "Cricot 2" Tadeusza Kantora. Zespół gościł na scenach Tokio, Chicago, Toronto, Londynu, Sydney, na Wystawie Światowej EXPO 2000 w Hanoverze, wielokrotnie występował w Niemczech, Włoszech i Szwajcarii, odniósł spektakularny sukces występując w 2005 roku na scenie nowojorskiego Teatru LA MAMA. Wierszalin jest trzykrotnym laureatem prestiżowej nagrody Fringe First przyznawanej na światowym festiwalu teatralnym w Edynburgu. W 1994 otrzymał z rąk Ministra Spraw Zagranicznych R.P. dyplom uznania za wybitne zasługi dla kultury polskiej na świecie, a w 1998 Nagrodę Krytyków Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (I T I) w uznaniu wartości wnoszonych do teatru światowego.

Teatr Wierszalin

 

Turystyka w Supraślu

Urokliwe miasteczko zapewnia udany urlop dla amatorów pieszych wycieczek po ścieżkach Puszczy Knyszyńskiej oraz preferujących wypoczynek nad wodą. Miejska plaża zlokalizowana nad rzeką Supraśl zapewni kąpiele wodne, które są chłodniejsze niż w przypadków zalewów i jezior ze wzdlędu na nurt rzeczny. Co roku plaża miejska jest rozbudowywana i już w tej chwili można bezpłatnie pograć na jednym z boisk do koszykówki, siatkówki a nawet skorzystać z siłowni na świeżym powietrzu.

 

Z roku na rok w mieście i okolicy powstaje większa liczba miejsc noclegowych i punktów gastronomicznych ze względu na wzmożony ruch turystyczny. Do Supraśla na wycieczki jednodniowe przyjeżdżają mieszkańcy okolicznych miejscowości, a urlopowicze z całej Polski zakochują sie w Puszczy Knyszyńskiej, która jest dostępna na każdym kroku. W niedalekiej odległości od uzdrowiska powstają domki na skraju puszczy, które są propozycją dla ludzi poszukujących wypoczynku na podlaskiej wsi - jedną z propozycji jest WTP Podlaski Domek.

 

 

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Supra%C5%9Bl;

www.wierszalin.pl

zdjęcia: www.infopodlaskie.pl

« poprzednia		następna »